LoveTurkeyスペシャルインタビューwithジャン・チャクムル
Can-san, tekrar tebrik ederiz. İzninle senli hitap edebilir miyiz? Aşağıya sorularımızı yazdık. Samimi cevaplarını bizlerle paylaşırsan çok sevineceğiz.
ジャンさん、改めて優勝おめでとう。堅苦しくない話し方にさせてもらうよ。質問は以下の通り。率直に答えてくれればとても嬉しいな。
S1 Japonya’da yaşayan Türkler olarak bir Türkün Japonyadaki bir yarışmada birinci olması göğsümüzü kabarttı. Birçok röportaj vermiş oldugunu tahmin ediyoruz ama bir kez daha sormak istedik. Genel olarak Hamamatsu yarışması hakkındaki izlenimlerin nasıl?
Q1 日本在住のトルコ人として、トルコ出身の君が日本で開催されたコンクールで優勝したことには感無量だよ。これまでたくさんのインタビューに答えてきたと思うけれど、ここでもう一度、浜松でのコンクールの感想をきかせてもらえるかな。
Can
Hamamatsu Yarışması’nda bulunmanın ne kadar farklı bir deneyim olduğunu her fırsatta dillendiriyorum. Yarışmanın ödül kazananlara sağladığı olağanüstü imkanlar elbet ortada; fakat bence yarışmanın en özel yanı, katılımcılara “yarışmacı” olarak değil “sanatçı” olarak davranılmasıydı. Sahnede gerçek bir konser ortamı oluşması için gösterilen çaba gerçekten çok değerli ve farklıydı. Ayrıca unutamayacağım başka bir deneyim de Hamamatsu’da herkesin ne kadar cana yakın ve arkadaş canlısı olduğuydu. Yarışmalar katılımcılar için zorlu zamanlardır. Hamamatsu’da ise bu baskıyı azaltmak, bizi evimizdeymiş gibi hissettirmek için inanılmaz bir çaba vardı.
チャクムル
浜松ピアノコンクール出場がどれほど貴重な経験だったかについては、これまで機会があるごとにお話してきました。入賞者に与えられる賞が本当に素晴らしいのは言うまでもないことですが、僕個人としては、出場者に対して「競争者」ではなく、「芸術家」として接してくれたことが最も特別だと感じました。本物のコンサート同様に演奏できるようにとの配慮は実にありがたく、通常ないことでした。そしてこれも忘れられないことですが、浜松では誰もが親しみやすく、すぐに打ち解けることができました。コンクールは出場者にとっては厳しい期間です。浜松ではこの重圧を軽減し、リラックスできるようにと驚くべき努力をしてくれました。
S2 İnternette Sanattan Yansımalar bloğu ile yaptığın röportajı büyük ilgiyle okuduk. Bu röportajı da izin alabilirsek Japoncaya çevirerek Japon halkıyla paylaşacağız.
Yarışma sırasında parmağın yaralanmış, geçmis olsun. Bu aksiliğe rağmen yine de birinciliği göğüslemen muhteşem bir başarı! Ödül töreninin ardından gelen basın toplantısında jüri başkanı Noriko Ogawa hanım seni exceptional talent diye değerlendirdi ve bunun nedenlerinden birisi olarak “çok üstün teknikleri sergileyen frapan bir perfromans” değil de “eser hakimiyetini haiz, salondaki havayı değişteriveren bir performans” gerçekleştirmiş olman olduğunu söyledi. Üçüncü elemedeki Shubert sonatası, finaldeki Liszt 1 numaralı konçertosu da bir bakıma diğer yarışmacılardan farklı seçim eğilimi olmakla birlikte başarıyla icra edildi dedi. Her eleme aşamasında eser seçimi için uygun birçok seçenekler vardı ama sen bu seçimleri kendin mi yaptın? Her bir aşamadaki eserleri seçme nedenlerini sorabilir miyiz?
Q2 インターネットのブログ「芸術の木霊(Sanattan Yansımalar)」とのインタビューをとても興味深く読ませてもらったよ。このインタビュー記事も許可がもらえたら和訳してみんなに読んでもらおうと思っているんだ。
コンクールの最中に指を痛めたそうだね。大変だったね。にもかかわらず優勝を勝ち取ったのだから、本当に素晴らしい！表彰式後の記者会見で、審査委員長の小川典子さんは君のことを類いまれな才能の持ち主だと評価していたよ。その理由として、高度なテクニックを披露する華やかな演奏ではなく、作品を自分のものにし、会場の雰囲気を一変させる演奏を実現したことを挙げておられる。第三次予選で演奏したシューベルトのソナタ、本選でのリストの協奏曲第1番も、ある意味で他の出場者とは異なる選曲であるにもかかわらず、それが功を奏したね。各選考段階で選曲には相当自由が与えられていたけれど、どうやって選んだの。選曲理由を教えてもらえるかな。
Röportajı beğenmenize çok sevindim. Parmağımın yaralanması gerçekten korkuttu! Çok teşekkürler.
Eser seçimi neredeyse tamamen bize bırakılmıştı. Bence bu büyük bir şans; çünkü seçtiğimiz eserler aynı zamanda kişiliğimizin de bir parçası… Aynı aktörler gibi müzisyenlerin de içinde kendilerini daha rahat hissettikleri roller vardır. Serbest program seçimi bize bu özgürlüğü tanıdı. Schubert Sonat’ı çalmak aslında sonradan aldığım bir karardı. Yarışmadan iki ay kadar önce bu sonatı birkaç konserde çalma fırsatım olmuştu. Sahnede kendimi çok iyi hissettiğim için program değişikliğine izin verilen son günde bu sonatı yarışma programına koydum. Bu parça benim için “bana hayatım boyunca eşlik edebilir” dediğim eserlerden biri. Bir diğer eser de Winterreise…
Liszt Konçerto da programın ilk halinde yer almıyordu. Yerinde Beethoven’ın Dördüncü Piyano Konçertosu vardı. Schubert’i programa koymayı planladığım dönemde iki eserin benzer karakterleri nedeniyle bir kontrast gerekeceğini düşünmeye başladım. Liszt’in piyano ve orkestra için yazdığı eserler dâhiyane çalışmalar. Konçerto formatının özelliklerini ne kadar dikkatle incelediğini ve ne kadar anlamlı bir çözüm sunduğunu her eserde görebiliyoruz. Ayrıca, programımda ilk turda çaldığım bir etüt hariç hiç Liszt eseri yoktu. Bu da programımda kalan bir eksiği giderme fırsatıydı.
Yarışma programlarında bilindiği gibi Rus romantikleri oldukça fazla yer alıyor. Programımda bu tür eserler yoktu. Aslında Rus romantiklerini dinlemeyi çok seviyorum; ancak çalma konusunda çekincelerim var. Çalış tarzımın bu müziğin kuvvetli yönlerini öne çıkaracak bir tarz olduğunu sanmıyorum. Bu konuda bir arayış içindeyim.
チャクムル
インタビュー記事を気に入ってくれてとても嬉しいです。指を怪我したときは本当に怖かったけれど、お陰様で乗り切りました。
選曲はほぼ全面的に出場者に任されていました。これは本当にラッキーなことです。選んだ曲は演奏者の個性を表すものでもありますから。俳優がそうであるように音楽家にも自分のはまり役があります。曲選びで自己表現の自由が与えられたのです。実は最初はシューベルトのソナタを弾こうとは思っていませんでした。コンクールの２か月ほど前に、この曲をコンサートで演奏する機会が何回かありました。その時とても気持ちよく演奏できたので、変更が許される最終日にこのソナタを曲目に加えたのです。この曲のことは「生涯を共にする」であろう作品の１つだと思っています。「冬の旅」もそうなのですが。
リストの協奏曲も、当初は演奏曲目にはありませんでした。ベートーヴェンのピアノ協奏曲第４番を予定していました。シューベルトを弾くことに決めた時点で、２作品が似通った曲想であることから、対照的な曲を選ぶべきだと考え始めたのです。リストがピアノとオーケストラのために創り上げた作品はどれもが傑作です。協奏曲形式の特性をどれほど最新の注意を払って研究し、どれほど意味のある解決策を見出したかが、１つ１つの作品に表出されています。また、演奏曲目には第１次予選で弾いたエチュード以外、リストはありませんでした。曲目に足りない部分を補う意味もあったのです。
コンクールでロシアロマン派の作品が非常に多く演奏されるのは周知の事実です。しかし僕のプログラムにはありません。ロシアロマン派の作品は大好きなのです。が、自分で演奏することには躊躇があります。僕の演奏スタイルで、これらの作品の良さを十分出せる気がしないのです。まだ、模索を続けているところです。
S3 Noriko Ogawa hanım ayrıca Mozart’ın oda müziği hakkında “piyano kuvartetinde diğer müzisyenlerle mükemmel bir uyum içinde çaldı” diyerek takdirini ifade etti. Başka müzisyenlerle uyuma ağırlık vermek çok önemli bir şey ama yarışma ortamında bunu başarabilmek kolay olmasa gerek. Bunu nasıl başardın?
Q3 小川典子さんはモーツァルトの管弦楽について「ピアノ四重奏で他の演奏者と完璧に調和していた」と褒めていたよ。息を合わせて演奏するのは非常に大切なことだけれど、コンクールでは簡単ではないよね。どうしてこんなことができたの。
Can
Oda müziği çok önem verdiğim bir kısımdı. Yarışmada oda müziği yapmak, bir konserde oda müziği yapmaya benzemiyor. Bunun iki sebebi var: İlki, prova süresinin bu kadar kısıtlı olması. İkincisi ise yarışmanın bağlamı gereği piyano ve piyanistin bu kadar merkezde olması. Bunun bilincinde olarak normalden daha aktif bir yaklaşım belirlemek, çok kısa süre içinde müziğe dair kendi görüşlerim ile grubun diğer üyelerinin görüşlerinin nerelerde kesiştiğini ve farklılaştığını tespit etmek zorundaydım. Burada, beraber çaldığım harika müzisyenlerin müzikal diyaloğa açıklığı başarının arkasındaki en önemli etkendi tabi ki.
チャクムル
室内楽は特に重視していました。コンクールでの室内楽演奏は、コンサートでの演奏とは違います。これには２つ理由があり、１つ目はリハーサル時間が非常に限られていることです。２つ目に言えるのは、ピアノコンクールですから、必然的にピアノそしてピアニストが中心になることです。これを承知の上で、通常よりも積極的に自分を出し、短い時間内で自分の解釈と仲間の演奏者のそれとがどの部分で共通し、どの部分で異なるのかを感知しなければなりません。今回一緒に演奏した素晴らしい方々が音楽的対話にオープンでいてくださったことが、成功の最大の要因であることは言うまでもありません。
S4 Zorunlu eserlerden birisi Japon bestecinin yeni bir eseriydi. Bu eser hakkındaki izlenimlerini sorabilir miyiz? Yorumlarken ve yarışma sırasında çalarken zorluk çektin mi? Japon müzisyenin eserinin bulunması Japon yarışmacılar için avantaj oldu mu dersin?
Q4 課題曲の１つは日本人の作曲家の新曲だったね。この作品についての感想を聞かせてもらえるかな。解釈について、またコンクールでの演奏が難しいと感じたことはあるかな。日本人作曲家の作品があるのは、日本人出場者に有利かな。
Can
Sasaki Sensei’nin eseri dinleyen ve çalan hemen herkes tarafından büyük övgüler aldı. Oysa ki yarışmaların zorunlu eserleri çoğunlukla ne yazık ki “zorlama” eserler oluyorlar. Solo piyano için yazmak, enstrümanın tarihi dolayısıyla çok zor bir iş. Sasaki Sensei yüzyılların getirdiği bu yükü bence mükemmel bir doğallıkla sırtlamış. Bir yandan piyanistik olarak doğal bir eser ortaya koyarken diğer yandan gerçekten istediği renkleri elde etmeyi başarmış. Parçayı geçtiğimiz ay BIS firması ile yaptığım Süper Audio CD kayıdında zevkle tekrar çaldım. Kayıttan önce Sasaki Sensei ile bir çalışma yapma şansım bile oldu. Kendisine minnettarım.
Eserini yaratıcısının gözünden görmek ufuk açıcı bir deneyim…Eserin kompozisyon olarak “Japon” müziği olduğu izlenimine kapılmadım. Ancak eserin diyalekti bu karaktere daha yakındı. Aslında bu tür bir bilgiyi notaya yazmak çok zor. Bunu ancak Sasaki Sensei ile çalışmamızın sonucunda fark ettim. Benim yaklaşımım çok daha yumuşaktı; ancak Sasaki Sensei’nin çok daha keskin, köşeli bir dil tercih ettiğini paylaştı. Bu, Japon yarışmacılar için bir avantaj mıdır bilemiyorum; çünkü notada bize ulaşan bilgi, notasyonun doğal sınırları sebebiyle son derece kısıtlıydı. Belki, Japonca’nın anadilleri olması nedeniyle bir avantajları olmuştur; ancak diğer yandan bu bir aşırı yorum da olabilir.
チャクムル
佐々木先生の作品を聴いた人、演奏したほぼすべての人が素晴らしいと言っています。コンクール課題曲の多くは、残念ながら「無理のある曲」になることが多いのです。ピアノ独奏曲を作曲することは、 ピアノという楽器の歴史を考えても、簡単なことではありません。佐々木先生は何百年もの歳月の重みを見事に自然な形で背負って立ちました。ピアノ演奏として自然な作品を作り出すとともに、真に望んだ色彩を施すことに成功されたと思います。先月BISレコードのスーパーオーディオCD収録時に、この作品をまた楽しく演奏しました。収録前に佐々木先生にお目にかかり、ご指導いただく機会にも恵まれました。本当にありがたく思っています。作曲者と実際に会うことは、何よりも勉強になります。
曲の構成が「日本」の音楽だという感覚は持ちませんでした。ただ、作品が言葉だとすると、訛りが日本的だと感じました。この種の情報を楽譜に表すことはとても難しいのです。このことは佐々木先生にお目にかかって初めてわかりました。僕の解釈の方がソフトで、佐々木先生はもっとはっきりとした、鋭角的な言葉を望んでいることがわかりました。この点で日本人出場者が有利なのかどうかはわかりません。なぜなら、楽譜の表記方法にはおのずから限界があるため、得られる情報は非常に限られていたからです。おそらく日本語が母国語だと、少しは役に立ったかもしれませんが、行き過ぎの解釈をしてしまうこともありますから。
S5 Japonya’ya ilk defa gelmişsin. Japonya’ya gelmeden önce aklında nasıl bir Japonya imajı vardi? Geldikten sonra izlenimin nasıl oldu? Gelip gördükten sonra fikrini değistirdiğin noktalar oldu mu?
Q5 日本には初来日かな。日本に来る前に抱いていた日本のイメージがあるかな。来日後の印象はどうだった？来てみて考えが変わったことがあったら聞かせてほしいな。
Can
Japonya’dan gelen pek çok arkadaşım olduğu için onlardan duyduğum pek çok şey vardı. Gelmeden önce de tavsiye istedim zaten. Buna rağmen ilk üç gün kültür şoku yaşadım. İnsanlar o kadar özenli ve saygılılar ki… Ayrıca ülkenin düzeni çok etkileyiciydi. Ayrıca Japon mutfağına gerçekten bayılıyorum.
チャクムル
日本出身の友人が多く、いろいろなことを聞かせてくれていました。来日前にも彼らからアドバイスをもらいました。にもかかわらず、最初の３日間はカルチャーショックを受けました。日本人があまりにも気配りがよくて丁寧なので。それに、日本の治安にも感心しました。
もちろん和食は本当においしくて大好きです。
S6 Bundan sonra Japonya’da etkinliklerinin devam edeceğini umuyoruz. Duygularını oğrenmek istedik. Japonya’dan beklentilerin nelerdir, varsa endişelerini de bizimle paylaşabilir misin?
Q6 今後、日本でコンサートの機会が続くことを期待しているよ。日本から期待していることや、不安なことはあるかな。今思っていることを聞かせてほしいな。
Can
Japonya’ya tekrar gelmeyi sabırsızlıkla bekliyorum. Şu ana kadar iki kez geldim, iki seyahat de harika tecrübelerdi. Biraz Japonca öğrenmek istiyorum ama alfabe oldukça zor!
チャクムル
再来日の日が待ち遠しくてたまりません。今までに２度行きましたが、２度とも素晴らしい経験でした。少し日本語を勉強したいのだけど、字が難しくて！
S7 Türkiye gibi müzik eğitiminin zor olduğunu düşündüğümüz bir ortamda müzikle tanışman nasıl oldu? Bir gün Japonya’da başka Türk gençlerini de görebilir miyiz dersin?
Q7 トルコのような国では音楽教育を受けるのは簡単なことではないと思うのだけど、音楽との出会いを聞かせてもらえるかな。今後、他のトルコの若手音楽家も日本に来てくれるかな？
Can
Ailemizde klasik müzik hep çok sevilirdi. Bebekliğimden beri her hafta hiç kaçırmadan senfoni orkestralarının konserlerini dinlerdik. Doğal olarak kısa bir süre sonra bir çalgı çalmak istemeye başlamışım. Türkiye’de yetişen müzisyenlerin seviyesi olağanüstü. O yüzden bu sorunun cevabının “Evet” olduğuna eminim. Türkiye’den yetişen müzisyenlerin büyük çoğunluğu, yurtdışında eğitimlerini sürdürmek için gerçekten çabalıyorlar. Bu acı verici bir durum elbette; fakat Türkiye’deki müzisyen sayısı var olan iş imkânlarının çok üstünde ne yazık ki.
チャクムル
僕の家族はクラシック音楽がとても好きで、小さいころから毎週必ず交響楽団のコンサートを聴いていました。自然な成り行きで、楽器を弾きたくなったのです。トルコで教育を受ける音楽家のレベルはとても高いんですよ。だから、その質問にはもちろん「はい」とお答えします。トルコで音楽を志す若者の多くが、海外で勉強を続けたいと必死で努力しています。これは嘆かわしいことですが、残念ながらトルコの音楽家の数は国内需要よりはるかに大きいのです。
S8 Bunu sormazsak okurlarımız kızacaklar. Hemen herkesin düz siyah saçlı olduğu Japonya’da saçların hakkında bir soru geldi okurlarımızdan. Doğal olarak mı böyle kıvırcık yoksa permayla mı böyle yaptırıyor diye merak ediyorlar.
Q8 これは読者からの質問だから、聞かせてもらうよ。日本人のほとんどがまっすぐな黒髪だから、きみの髪の毛について何もしなくてそれなのか、パーマをかけているのかが気になるらしいんだ。
Can
Soruyu okurken gülümsedim. Saçlarım doğuştan kıvırcık, umarım dökülmezler.
チャクムル
質問を読んで、ちょっと笑ってしまいました。生まれたときからこんな巻き毛ですよ。このままの髪型でいたいな。
S9 Sana mesaj yazmak isteyen hayranların için verebileceğin bir adres bulunur muydu?
Q9 君にメッセージを送りたい人のために、差し支えないアドレスがあれば教えてくれないかな。
Can
İnternet sayfam olan cancakmur.com’da bir e-mail formu var. Mutlaka cevaplıyorum, cevaplama konusunda olabildiğince hızlı olmaya çalışıyorum, ama ne kadar başarılıyım bilemiyorum!
チャクムル
インターネットの僕のウェブサイト cancakmur.com にメールフォームがあります。必ず返事します。できるだけすぐに返信するようにしていますが、皆さんをお待たせしていなければいいのですが！
Vakit ayırdığın için şimdiden çok teşekkür ediyoruz. Bundan sonra Japonya’ya gelişlerinde mutlaka görüşmek ve hep irtibatta kalmak istiyoruz. Caz piyanisti ve müzik eğitimcisi Selen Gülün Japonya’da yaşıyor ve kendisi Love Turkey brand ambassador olarak tanıtımımıza ve haliyle Türk kültürü tanıtımına yardım ediyor. Seni de mutlaka aramızda görmek isteriz.
回答に時間を割いてくれたことに、今からお礼を言うよ。今後日本に来た際にはぜひ会いたいし、連絡を取り続けたいよ。ジャズピアニストで音楽教育者でもあるセレン・グルンが今日本で活動中で、Love Turkeyのブランドアンバサダーとしてトルコ文化紹介に一役買ってくれているんだ。彼女のこともぜひ紹介させてほしいな。 ありがとうございます。
Çok teşekkürler, onur duyarım. Sevgiler ve selamlar.
喜んで。それではまた。
